Opony mózgowo-rdzeniowe - kluczowa struktura dla naszego układu szkieletowego i nerwowego.
Witam!
Zapraszam Was w niezwykłą podróż w krainę opon mózgowo-rdzeniowych!
Brzmi jak podróż w nieznane?!;)
Wcale by mnie to nie zdziwiło...Wyobraźcie sobie, że opuszczając uniwersytet z tytułem magistra fizjoterapii wiedziałam niewiele więcej na ten temat, niż przeciętny laik. Opony mózgowe kojarzą się powszechniej w aspekcie zapalenie opon mózgowych i kleszczy, które powodują wirusowe zapalenie. Ale co wiemy w ujęciu terapeutycznym na ten temat?? NIC??!!! No właśnie, przyznam się Wam z pokorą, że dla efektywności Waszej terapii, brak uwzględnienia opon w leczeniu, byłoby ogromną stratą i zahamowaniem uzyskania dobrego rezultatu!
Żeby sprawdzić czy ten brak zainteresowania oponami w leczeniu jest powszechny w środowisku medycznym, prześledziłam Internet z detektywistycznym zacięciem. Wynik poszukiwań jest dość łaskawy dla mnie, jako że poniekąd rozgrzesza mnie z tego braku wiedzy na starcie mojej kariery. Krótko mówiąc nie znalazłam ani jednego youtubowego fizjo, który by napomknął choćby słowem o oponach i ich adhezjach.
Zajmijmy się zatem tą niszą na rynku!
Zapraszam Państwa na przedstawienie pt. "Opony"!!
Gromkie brawa dla głównych aktorów👏👏👏
Będzie gorąco! Bo anatomicznie rozbierzemy je na części pierwsze. ( to akurat możecie sobie z łatwością wygooglować).
Opony składają się z trzech warstw (dla uproszczenia będziemy je traktować jako jedną strukturę). Zachowują się jak elastyczny stabilizator kolumny kręgowej. Otaczają rdzeń kręgowy od kości krzyżowej po otwór czaszki (gdzie silnie przylegają do wewnętrznej powierzchni czaszki i tyłu twarzoczaszki), dalej otaczając mózg. Opony zbudowane z tkanki miękkiej są połączone z kośćmi kolumny kręgosłupa oraz rdzeniem kręgowym poprzez więzadła ząbkowane, które napinają się bądź rozluźniają w zależności od przyjętej pozycji ciała.
No dobrze, aktorzy przechodzą do akcji:)
Mechanika układu nerwowego - co wiemy na ten temat?
Wiemy dość sporo, dzięki dr Alf'owi Breig'owi, który przedstawia to w książce pt. "Adverse Mechanical Tension on the Central Nervous System". O dziwo! pozycja w literaturze medycznej tego uznanego noblisty jest trudna do znalezienia w medycznych bibliotekach uniwersyteckich! Breig dokonał fizycznych eksperymentów, by sprawdzić jak dokładnie działa mechanika struktur nerwowych w kanale kręgowym i jaki wpływ na układ nerwowy mają jego ruchy.
Fakty dotyczące mechaniki struktur nerwowych w kanale kręgowym były badane i poddane licznym eksperymentom w późnych latach 70-tych i 80-tych przez dr Breig'a. Czyli nie mówimy o żadnych nowych odkryciach! W roku milenijnym chirurg Yamada opublikował wyniki operacyjnego leczenia (przecięcie ogona końskiego fillum terminale) syndromu zakotwiczenia rdzenia u dorosłych, które okazały się gorsze, mniej skuteczne, niż założenie Breig'a, w którym terapią było utrzymywanie głowy w małym przeproście, aczkolwiek permanentnie ograniczyło to zgięcie głowy.
AKCJA!
W sytuacji, kiedy ciało przyjmuje pozycję zgięciową albo mechanicznie jest zablokowane w pochyleniu do przodu (np. wadliwa postawa), to przednie strona opon jest rozciągana. Często w wyniku utrzymywanego zgięcia kręgosłupa dochodzi do adhezji (zlepień) opon. Wówczas opony są napięte i napinają także otaczany przez nie mózg, a także opony z tylu twarzoczaszki i nerwy czaszkowe oraz trzymają kości kręgosłupa w pozycji zgięciowej. Uwolnienie takiej sklejonej opony, powoduje mniejsze napięcie na mózg i zwiększa przepływ krwi, co pozwala na lepszą pracę mózgu.
Ważny projekt nam nie idzie? Nie możemy się skupić? Ciężka głowa?🙈 Może wskazane uwolnienie opon?🤔
Przejdźmy do praktycznego aktu i zobaczmy jak zachowują się poszczególne struktury w zależności od przyjętej pozycji ciała (dane oparte na eksperymentach Breig'a). Kiedy ciało jest pochylone do lewej strony, to prawa strona opon jest rozciągana, a lewa rozluźniona.
CO NATOMIAST DZIEJE SIĘ Z RDZENIEM??? (Taki czarny koń na scenie).
Rdzeń co ciekawe zachowuje się zupełnie odwrotnie do mechaniki opon. Dzieje się tak przez udział więzadeł ząbkowych.
Ciało zgina się do prawej strony:
- lewa strona opon oraz więzadła ząbkowe są rozciągane
- prawa strona opon wraz z więzadłami ząbkowymi po prawej stronie są rozluźnione
- rozciągnięcie opon i więzadeł ząbkowych ciągnie rdzeń kręgowy do przeciwnej strony zgięcia ciała
Taka wiedza jest kluczowa kiedy pracujemy z układem nerwowym, kiedy mamy ucisk rdzenia albo nerwów rdzeniowych czy to na podstawie obrazu klinicznego czy zdjęć obrazowych jak rezonansu magnetycznego MRI. Dzięki temu wiemy co robić, żeby naprawić sytuację i odciążyć nie mechanicznie i nie fizjologicznie obciążony układ nerwowy.
Na koniec praktyczna peuta!!
Unikajmy utrzymywania zgięcia głowy! A nasze oponki będą zadowolone:)